نقش سید ابن طاووس درگسترش وتعمیق ادبیات دعایی تشیع

چکیده : بررسی اوضاع سیاسی، مذهبی و فرهنگی جهان اسلام در سده هفتم، نشان می دهد این دوران مقارن با حوادث و رویدادهایی است که سرنوشت اسلام را رقم می زد. اهم این رویدادها حملات پی در پی مغول به سرزمین های اسلامی و سقوط خلافت عباسیان است. از شاخصه های مهم این دوران بحران های شدید فکری، فرهنگی و اخلاقی است. حملات مغول مرزهای فرهنگی و عقیدتی مسلمین را در هم ریخت. سده هفتم با تمام خرابی های روحی و فیزیکی حملات مغول و تخریب های فکری، عقیدتی که در پی داشت؛ نقطه عطفی در تاریخ اسلام، بالاخص مذهب تشیع بود. با نابودی دستگاه خلافت عباسی، شیعه مجال یافت تا عقایدش را از پس سالها اختناق و پنهانکاری احیاء و ترویج کند. بر این اساس قرن هفتم قرنی است که علما ی شیعه هر یک به نحوی در احیا و شناساندن مکتب تشیع و تعالی آن نقش آفرینی کردند. یکی از شخصیت های برجسته و تاثیر گذار شیعه دراین قرن، سید رضی الدین علی ابن موسی بن جعفربن طاووس است که اقدامات موثری در تکوین عقاید تشیع داشت. این عالم شیعی نقش قابل توجهی را از طریق گسترش و تعمیق ادبیات و فرهنگ دعایی تشیع در دنیای سنی مذهبان آن روز ایفا کرد. این پژوهش با هدف نمایاندن تاثیرات و نقش سید ابن طاووس در گسترش ادعیه و در این راستا تعمیق فرهنگ و مبانی تشیع صورت گرفته است. روش انجام پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و در حوزه بررسی های تاریخی و کتابخانه ای است که اتکا آن، برگردآوری اطلاعات از منابع اصلی و پژوهشی می باشد. نتایج حاصل از تحقیق، نشان می دهد تلاش در جهت بازشناسی ادعیه شیعه، در دوره عباسیان و فضای فکری حاکم بر دوره ایلخانان از مهمترین دلایل توجه سید ابن طاووس به نگارش و تدوین ادبیات دعایی است. لذا سید با هدف گردآوری، بازشناسی، مستند سازی، سامان دهی، مکتوب سازی و نشر ادعیه توانست، نقش برجسته ای را در حوزه ادبیات دعایی شیعه ایفا نماید. واژگان کلیدی: ادبیات دعایی ـ ایلخانان ـ تشیع ـ دعا ـ سیدابن طاووس ـ فرهنگ